ΦΑΡΑΓΓΙ ΧΑΥΓΑ

Το Φαράγγι του Χαυγά είναι το μοναδικό μεγάλο φαράγγι στο Οροπέδιο Λασιθίου και σχηματίζεται ανάμεσα στα υψώματα Καθάριος Λάκκος (1190) και Καθάρια Κεφάλα (1269) της Δίκτης. Μέσα από το φαράγγι περνά ο Χαυγάς ή Ξενικός Ποταμός που συγκεντρώνει τα νερά του Οροπεδίου Καθαρού, περνάει από το Οροπέδιο Λασιθίου (ως Μεγάλος Ποταμός) και τα μεταφέρει στην καταβόθρα του Χώνου. Από εκεί εξέρχονται από τις Φλέβες της Κασταμονίτσας και μέσω του ποταμού Αποσελέμη καταλήγουν στο φράγμα του Αποσελέμη. Το όνομα «Χαυγάς», όσο και παραφθορές του (π.χ. χαυγούδι) είναι πολύ κοινό για τα φαράγγια της Ανατολικής Κρήτης, και σημαίνει φαράγγι.

Νεραϊδοκόλυμπος, η γαλάζια λίμνη που σχηματίζεται στη βάση ενός μικρού καταρράκτη, περιτριγυρισμένη από κάθετα λευκόγκριζα βράχια. Στον πέτρινο διάκοσμο δεσπόζει ένας τεράστιος ολοστρόγγυλος ογκόλιθος.

Ένα μαγευτικό τοπίο σμιλευμένο από τη φύση και τη ροή του νερού και όπου σύμφωνα με την ονομασία του και τη λαϊκή παράδοση λούζονταν νεράιδες.